حضرت علی (ع)به امام حسین (ع)فرمود:فرزندم حلم چیست؟فرمود:فرو بردن خشم و بر خود مسلّط بودن.
منبع:کتاب 133 حدیث از امام حسین(ع)
سُئِلَ عَنِ الحِلمِ فَقالَ: هُوَ أن تَملِکَ نَفسَکَ وَ تَکظُمَ غَیظَکَ و لایَکُونُ ذالِکَ اِلّا مَعَ القُدرَةِ
از امام هادی معنای حلم را پرسیدند، فرمودند: ( حلم) آن است که مالک نفس خود باشی و خشم خود را با وجود قدرت و توانایی بر انتقام، فرو خوری. (مستدرک الوسائل، ج11، ص 292)
در کتاب «تحفه الملوک» صفحه401 آمده است: فضیلت حلم در بنی ادم عبارت است از:ملکه اطمینان نفس ناطقه انسانیه و فضیلت آرام داشتن او به طوری که قوه غضبیه و شهویه تحریک او را به خودی خود و به آسانی نتوانند نمود.
این چرخ کدویی است کهن باده تویی می در ته این سبوی افتاده تویی
اهمیت حلم
صفت حلم از مکارماخلاق و صفات خداوند متعال و پیامبران و امامان علیهم السّلام و مؤمنان شمرده شده و در روایات فراوانى بدان سفارش و تأکید شده است.
یکی از صفات رئیس قبیله، همچنین یکی از شرایط لازم برای سیادت و قضاوت در میان مردم، حلم بود.
کسی شایسته ریاست و سیادت بود که آزار و اذیتهای قومش را تحمل کند، از رفتارهای زشت و سفیهانه چشمپوشی کند و بهسرعت دچار خشم و غضب نشود.مَثَلِ «اُحلُم تَسُد» (حلم پیشه کن تا سیادت بیابی) حاکی از این امر است.